Akademia VAT

Dawid Milczarek

jpk_vat

Refakturowanie mediów, JPK_VAT oraz kod EE

· ·

Bardzo często pojawia się pytanie o to, w jaki sposób należy oznaczać w nowym JPK_VAT refaktury mediów (tzn. refaktury np. energii elektrycznej, usług telekomunikacyjnych, usług związanych z dostarczaniem wody, pozostałych usług komunalnych).

W tym kontekście na forach często pojawia się sugestia, że do refaktur za media zastosowanie znajduje kod EE. Jest to zupełnie nieprawidłowy pogląd, który prawdopodobnie wynika z tego, że niektórzy błędnie sądzą, iż oznaczenie EE to akronim od „energia elektryczna”. Myślę, że warto sprostować niektóre informacje, które są rozpowszechniane na temat kodu EE.

Zacznijmy od przepisów. Kod EE ma zastosowanie wyłącznie do świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT (tak wyraźnie stanowi par. 10 ust. 4 pkt rozp. w sprawie JPK).

Powinny być zatem spełnione ŁĄCZNIE dwa warunki, aby kod EE znalazł zastosowanie:

  1. przedmiotem transakcji (a w omawianym kontekście przedmiotem refaktury) musi być usługa telekomunikacyjna, nadawacza lub elektroniczna,
  2. musi to być usługa świadczona na rzecz osoby niebędącej podatnikiem, np. na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (tylko takich bowiem usług dotyczy art. 28k UoVAT).

Jeżeli zatem przedmiotem refaktury jest energia elektryczna, cieplna lub gazowa, to kod EE nie znajduje zastosowania. Dostawa wszelkich postaci energii jest bowiem traktowana na gruncie VAT jako dostawa towarów (por. art. 2 pkt 6 UoVAT), a nie jako świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych czy elektronicznych.

Jeżeli przedmiotem refaktury jest usługa związana z dostarczaniem wody, to kod EE również nie znajduje zastosowania, bowiem w takim przypadku mamy wprawdzie już do czynienia z usługą, ale nadal to nie jest usługa telekomunikacyjna, nadawcza lub elektroniczna.

Jeżeli przedmiotem refaktury wystawianej przez spółkę matkę na spółkę córkę jest usługa telekomunikacyjna, to kod EE również w takim przypadku nie znajduje zastosowania. Wprawdzie mamy do czynienia z usługą telekomunikacyjną, a więc potencjalnie objętą kodem EE, ale nie jest spełniony drugi warunek, tzn. nabywca nie jest osobą niebędącą podatnikiem (zakładam, że spółka córka jest podatnikiem VAT).

Jeżeli przedmiotem refaktury jest usługa telekomunikacyjna, a refakturę wystawia pracodawca na swojego pracownika, to w takim przypadku oba warunki zastosowania kodu EE są spełnione (mamy do czynienia z usługą telekomunikacyjną, nabywcą usługi jest osoba fizyczna nieprowadząca DG), a więc właśnie kodem EE ta refaktura powinna być oznaczona przez podatnika ujmującego tę refakturę w ewidencji podatku należnego.

Do usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych generalnie zaliczają się te usługi, które podpadają potencjalnie pod procedurę MOSS. A zatem oprócz typowych usług telekomunikacyjnych i związanych z dostępem do internetu, są to również (choć nie tylko) usługi związane z dystrybucją dóbr cyfrowych, np. muzyki, filmów, aplikacji, gier czy książek w postaci elektronicznej. Są to również dostępy do serwisów VOD, dostępy do serwisów z wiadomościami lub informacjami na określony temat, usługi związane z hostingiem lub tworzeniem stron internetowych itd. Szczegółowa lista tych usług jest zawarta w rozporządzeniu wykonawczym Rady nr 282/2011 (art. 7 oraz zał. nr I do rozporządzenia).

Warunek związany z tym, że nabywca musi być osobą niebędącą podatnikiem nie jest spełniony, gdy nabywca jest drobnym przedsiębiorcą zwolnionym podmiotowo z VAT ze względu na niskie obroty do 200.000 zł. Tacy drobni przedsiębiorcy, często określani potocznie jako „nievatowcy” są bowiem podatnikami VAT w rozumieniu UoVAT (prowadzą samodzielnie DG), a zatem w przypadku refaktury usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub elektronicznych na rzecz takich podmiotów kod EE nie znajduje zastosowania.

W jakich przypadkach należy import oznaczać kodem IMP w JPK_VAT?

· ·

W kilku dostępnych online webinarach na temat nowej struktury JPK_VAT pojawiła się informacja, że kodu „IMP” należy używać wyłącznie do oznaczenia importu towarów w ramach procedury uproszczonej, o której mowa w art. 33a UoVAT (a więc procedury pozwalającej rozliczyć zarówno podatek należny, jak i naliczony, w deklaracji VAT).

Nie jest to prawidłowe podejście i nie ma ono oparcia w przepisach. Co więcej, stało się niestety bardzo powszechne wśród wielu osób i może prowadzić do nieprawidłowości przy oznaczaniu transakcji w części ewidencyjnej JPK_VAT.

Zobaczmy jak wygląda opis kodu „IMP” w rozp. w sprawie JPK (par. 11 ust. 2 pkt 1):

Dodatkowo ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące:
1) podatku naliczonego z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy – oznaczenie „IMP”;

Z powyższego opisu wyraźnie wynika, że kod „IMP” ma zastosowanie do każdego importu towarów, W TYM RÓWNIEŻ do importu towarów rozliczanego w ramach procedury uproszczonej (ale nie tylko do takiego).

Podsumujmy zatem najważniejsze zasady dotyczące stosowania kodu IMP oraz oznaczania importu towarów w części ewidencyjnej JPK_VAT:

  1. Kod „IMP” dotyczy wyłącznie importu towarów, importu usług nie.
  2. Kod „IMP” dotyczy każdego importu towarów, a nie tylko importu towarów w ramach procedury uproszczonej, o której mowa w art. 33a UoVAT.
  3. Kod „IMP” stosujemy tylko w ewidencji podatku naliczonego (potocznie określanej jako rejestr zakupów), gdy przysługuje nam prawo do odliczenia VAT od importu.
  4. W ewidencji podatku należnego (a więc w tzw. „rejestrze sprzedaży”) nie ma żadnego specjalnego kodu dla importu towarów.
  5. Jedyny kod w ewidencji podatku należnego, który potencjalnie mógłby mieć zastosowanie do importu towarów (ale niejako przy okazji, bo nie jest to kod przewidziany wyłącznie z myślą o imporcie towarów), to kod „TP” dotyczący transakcji z podmiotami powiązanymi.
  6. Kodów GTU nie stosujemy do importu towarów.

Do zobaczenia o 17:00 na ulicach Warszawy (zabierzcie maseczki, zachowajcie dystans). Na prokuratora czekam jutro o 6:00 rano :).

Procedura marży a nowy JPK_VAT

· ·

O co w tym chodzi?

Wyobraźmy sobie, że jesteśmy komisem samochodowym, skupujemy samochody od osób fizycznych nieprowadzących DG i następnie odsprzedajemy te pojazdy swoim klientom (obojętne jakim).

Na potrzeby przykładu przyjmijmy, że nabyliśmy pojazd od osoby fizycznej nieprowadzącej DG za kwotę 90.000 PLN. Oczywiście nie dostaliśmy żadnej faktury, gdyż sprzedawca dokonał sprzedaży w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym (był to prywatny samochód sprzedawcy).

Przyjmijmy ponadto, że znaleźliśmy nabywcę, który odkupił od nas ten sam pojazd za kwotę 102.300 PLN, co dało nam marżę na poziomie 12.300 PLN.

Gdybyśmy naszą sprzedaż musieli opodatkować na zasadach ogólnych, odprowadzając VAT wyliczony metodą „w stu” od całej kwoty brutto uzyskanej od nabywcy (a więc od 102.300 PLN), to musielibyśmy odprowadzić ponad 19.000 PLN VAT, a więc znacznie więcej niż wyniosła nasza marża (12.300 PLN). Czysty absurd. A jest on generowany przez to, że nie mamy jak odliczyć VAT od zakupu pojazdu (bo dokonaliśmy zakupu od nie-podatnika), natomiast musimy naliczyć VAT od sprzedaży.

Na szczęście w tego typu sytuacji możemy zastosować specjalną procedurę rozliczania VAT – procedurę marży, o której mowa w art. 120 ust. 4 UoVAT. Polega ona na tym, że w sytuacji jak z przykładu powyżej, odprowadzamy VAT nie od całej kwoty brutto, za którą sprzedaliśmy pojazd (a więc nie od 102.300 PLN), a jedynie od marży, którą uzyskaliśmy na tym pojeździe (czyli w naszym przypadku od kwoty 12.300 PLN).

Jak należy taką transakcję wykazać w części ewidencyjnej nowego JPK_VAT?

W takiej sytuacji:

  1. w ewidencji podatku należnego zaznaczamy kod MR_UZ, wykazujemy marżę netto (10.000 PLN) w polu K_19, podatek od marży netto (2.300 PLN) w polu K_20, a dodatkowo kwotę brutto uzyskaną z tytułu sprzedaży (102.300 PLN) w polu SprzedazVAT_Marza;
  2. w ewidencji podatku naliczonego wykazujemy kwotę brutto zakupu (a więc 90.000 PLN) w polu ZakupVAT_Marza (robimy to w miesiącu powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży, a nie w miesiącu dokonania zakupu); wykazujemy tę kwotę jedynie do celów sprawozdawczych, podatku żadnego nie odliczamy, gdyż nie ma żadnego podatku naliczonego skoro zakup był od osoby fizycznej nieprowadzącej DG.

W jakich przypadkach stosowanie kodu MPP w JPK_VAT jest obowiązkowe?

· ·

Pamiętacie, gdy podczas wprowadzania obowiązkowego MPP od 1 listopada 2019 r. – żeby ułatwić życie przedsiębiorcom – MF wydał komunikat, w świetle którego podatnicy mogą umieszczać na fakturze adnotację „mechanizm podzielonej płatności ” zawsze, nawet wtedy gdy MPP nie jest obowiązkowy?

Oczywiście to ówczesne ułatwienie teraz odbija się czkawką, bo z kolei w nowym JPK_VAT musimy oznaczać transakcję (zarówno sprzedaży jak i zakupu) kodem MPP tylko wtedy, gdy naprawdę jest objęta obowiązkiem stosowania MPP, a nie po prostu wtedy, gdy na fakturze jest stosowna adnotacja o podzielonej płatności.

Przypomnijmy zatem szybko cztery warunki (niektórzy o tym czwartym zapominają), które muszą być ŁĄCZNIE spełnione, aby split payment był obowiązkowy:

  1. Transakcja musi się odbywać pomiędzy podatnikami VAT (przy czym sprzedawca nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego dla drobnych przedsiębiorców, nabywca może).
  2. Przedmiotem transakcji musi być towar / usługa z zał. 15 do ustawy o VAT.
  3. Kwota należności ogółem na fakturze musi przekraczać 15.000 zł.
  4. Nabywca (odbiorca faktury) nie może uregulować należności w 100% w formie potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego (co jest poniekąd oczywiste, gdyż kompensata z natury rzeczy wyklucza techniczną możliwość zastosowania MPP).

***

UWAGA!!!

Jeżeli ktoś nie jest miłośniczką / miłośnikiem zbyt daleko sięgających rozkmin z zakresu podatku od towarów i usług ani nie życzy sobie rekomendacji serialowych, w tym momencie powinna / powinien przerwać lekturę niniejszego wpisu. Ciąg dalszy jest wyłącznie dla podatkowych „hardkorowczyń” i „hardkorowców”, rekomendacja serialowa jest swoistą nagrodą za dotrwanie do końca posta.

***

Idźmy w naszych rozważaniach dotyczących obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności dalej. Może przytrafić się pewna sytuacja, która prawdopodobnie nie będzie dotyczyła wszystkich, która może nie będzie się bardzo często pojawiała, ale o której chyba mimo wszystko warto wiedzieć.

Otóż istnieje pewien osobliwy przypadek, w którym transakcja potencjalnie mogłaby być objęta obowiązkiem zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, ale tak naprawdę na koniec okazuje się, że nie jest (najczęściej już po wystawieniu faktury), a skoro nie jest, to kod MPP nie powinien być zastosowany do oznaczenia tej transakcji w części ewidencyjnej JPK_VAT (ani przez sprzedawcę, ani przez nabywcę).

Chodzi mianowicie o sytuację, gdy łącznie spełnione są następujące warunki (zwracam szczególną uwagę – ponownie – na ten czwarty):

  1. Transakcja odbywa się pomiędzy podatnikami VAT (przy czym sprzedawca nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego dla drobnych przedsiębiorców, nabywca może korzystać).
  2. Przedmiotem transakcji jest towar / usługa z zał. 15 do ustawy o VAT.
  3. Kwota należności ogółem na fakturze przekracza 15.000 zł.
  4. Nabywca (odbiorca faktury) uregulował należność w 100% w formie potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego.

W takiej sytuacji, co ciekawe, sprzedawca powinien umieścić na fakturze adnotację „mechanizm podzielonej płatności” niezależnie od tego, że na koniec podzielonej płatności nie będzie (a nie będzie, no bo uregulowanie należności nastąpi w drodze potrącenia). To wynika wprost z art. 106e ust. 1 pkt 18a UoVAT, który dla każdej transakcji spełniającej wyżej wymienione warunki od 1 do 3 wymaga umieszczenia dopisku o MPP, bez względu na to w jakiej formie ostatecznie transakcja będzie rozliczona (czyli niezależnie od tego, czy warunek czwarty zostanie spełniony).

Zupełnie inaczej wygląda jednak sytuacja dla nabywcy, który w formie potrącenia / kompensaty (na podstawie art. 498 KC) reguluje CAŁĄ należność wynikającą z ww. faktury – dla niego zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności przestaje być obowiązkowe, o czym wprost stanowi art. 108a ust. 1d UoVAT.

A skoro MPP przestaje być obowiązkowy, to ani sprzedawca ani nabywca nie powinni oznaczać tej transakcji w JPK_VAT kodem MPP. Zgodnie bowiem z par. 10 ust. 4 pkt 13 oraz par. 11 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie JPK, kod MPP powinien być zaznaczony w JPK_VAT tylko wtedy, gdy MPP jest obowiązkowe.

To jest bardzo szczególny przypadek w tym sensie, że sprzedawca MUSI umieścić adnotację „mechanizm podzielonej płatności” na fakturze (powtarzam: MUSI, a nie tylko może), natomiast żaden z kontrahentów (ani sprzedawca, ani nabywca) nie powinien użyć kodu MPP w swojej ewidencji.

Skąd to „rozdwojenie jaźni” się bierze? Z pewnej niekonsekwencji prawodawcy, który inaczej sformułował warunki umieszczania adnotacji o MPP na fakturze, a inaczej sformułował warunki oznaczania transakcji kodem MPP w JPK_VAT. Przy czym to „rozdwojenie jaźni” w przypadku adnotacji na fakturze jest poniekąd uzasadnione, no bo w momencie wystawiania faktury sprzedawca niekoniecznie ma pewność, w jakiej formie należność będzie ostatecznie uregulowana, stąd na wszelki wypadek zawsze tę adnotację o MPP powinien na fakturze umieścić. Z drugiej strony, nawet już po wystawieniu faktury – w momencie jej księgowania – ani sprzedawca ani nabywca wcale nie muszą mieć pewności co do tego, w jaki sposób w przyszłości należność zostanie uregulowana i czy w związku z tym MPP będzie na pewno ostatecznie obowiązkowy. Pewnie obaj kontrahenci oznaczą zatem tę fakturę w swoich ewidencjach kodem MPP. Czy będą musieli dokonać korekty JPK_VAT i wywalić kod MPP jeżeli ostatecznie okaże się, że cała należność została uregulowana w formie kompensaty? Ciekawe jakie będzie stanowisko fiskusa w tej kwestii.

Ot taka ciekawostka. Czyż VAT nie stanowi rozrywki intelektualnej porównywalnej do szachów lub brydża?

BTW: oglądaliście nowy „szachowy” serial na Netfliksie „Gambit królowej”, w którym występuje Dorociński? Ponoć świetny. Po spełnieniu pewnego obywatelskiego obowiązku zamierzam zabrać się dzisiaj za jego oglądanie.

Kod TP w nowym JPK_VAT – transakcja pomiędzy spółką a żoną prokurenta spółki

· ·

Na naszej facebookowej grupie „Akademia VAT” padło pytanie o kod TP w nowym JPK_VAT. Pomyślałem, że osoby spoza grupy mogą również być zainteresowane odpowiedzią.

PYTANIE:

Mamy spółkę X oraz prokurenta A, który jest prokurentem w spółce X. Spółka X dokonuje transakcji z żoną prokurenta A. Czy ta transakcja powinna być w nowym JPK_VAT oznaczona kodem TP?

ODPOWIEDŹ:

Prokurent A i spółka X, w której A jest prokurentem, to podmioty powiązana na podstawie art. 11a ust. 1 pkt 4 lit. a) w zw. z art. 11a ust. 2 pkt 2 UoCIT (prokurent A wywiera znaczący wpływ na spółkę X poprzez faktyczną zdolność do podejmowania kluczowych decyzji).

Małżonka prokurenta też jest podmiotem powiązanym ze spółką X na podstawie art. 11a ust. 1 pkt 4 lit. b (jest małżonką osoby wywierającej znaczny wpływ na spółkę X).

Z powyższego wynika, że w przypadku analizowanej transakcji (pomiędzy spółką X a małżonką prokurenta A w spółce X) powinien być zastosowany kod TP.

***

Jeżeli zajmujecie się zawodowo podatkami (pracujecie np. w księgowości, doradztwie podatkowym, działach finansowych, audycie itd.) lub też wiążecie z podatkami swoją profesjonalną przyszłość, serdecznie zapraszam do dołączenia do naszej grupy na Facebooku. Zapraszam również do obserwowania mojego profilu na FB oraz do subskrypcji mojego kanału na YT.