W przypadku sprzedaży detalicznej (a więc dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej), zaewidencjonowanej zarówno za pomocą kasy rejestrującej, jak i udokumentowanej równolegle fakturą, nikt chyba nie ma wątpliwości, że w nowym JPK_VAT (w ewidencji podatku należnego) należy pokazać nie tylko raport okresowy z kasy fiskalnej (z kodem RO), ale i samą fakturę (z kodem FP).
Jednak w przypadku sprzedaży detalicznej udokumentowanej jedynie fakturą, bez przepuszczenia jej przez kasę fiskalną, sprawa nie jest już tak oczywista, o czym świadczą liczne dyskusje na ten temat na naszej facebookowej grupie.
Sam zresztą – jeszcze zanim nowy JPK_VAT zaczął obowiązywać – zastanawiałem się jak należy podejść do tego typu przypadków. Czy wykazywać takie transakcje faktura po fakturze (każdą osobno), czy też ujmować je zbiorczo w jednej pozycji z kodem WEW?
Spójrzmy najpierw do przepisów:
- Par. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 w zw. z par. 10 ust. 2 pkt 1 rozp. w sprawie JPK łącznie sugerują (przynajmniej moim zdaniem), że obowiązek raportowania faktura po fakturze dotyczy wyłącznie transakcji, w których wystąpił obowiązek wystawienia faktury (a więc w szczególności transakcji B2B; pytanie czy ten przepis dotyczy również sprzedaży detalicznej, w przypadku której nabywca zażądał wystawienia faktury, moim zdaniem nie).
- Par. 10 ust. 1 pkt 9 rozp. w sprawie JPK wskazuje, że jeżeli transakcje nie zostały udokumentowane fakturą i nie podlegają obowiązkowi zarejestrowania na kasie fiskalnej, to mogą (pytanie czy muszą) być ujmowane zbiorczo.
Nie znajduję natomiast żadnego przepisu wprost regulującego przypadek, gdy sprzedaż detaliczna została udokumentowana fakturą, ale nie została zaewidencjonowana na kasie fiskalnej (ze względu na zwolnienie z kasy).
W moim youtubowym filmiku relacjonującym telefoniczną rozmowę z konsultantką Krajowej Informacji Skarbowej można było dostrzec, że przedstawicielka fiskusa dopuściła w takich sytuacjach zarówno raportowanie zbiorcze (z kodem WEW), jak i raportowanie faktura po fakturze, każdej transakcji osobno. Co więcej, podała sensowny argument na rzecz takiego podejścia. Wskazała mianowicie, że oba sposoby ewidencjonowania dopuściło samo Ministerstwo Finansów w kontekście sprzedaży wysyłkowej (która pomimo tego, że jest dokumentowana fakturą, może być ujmowana w ewidencji VAT zbiorczo, właśnie z kodem WEW). Oto jedna z odpowiedzi MF na pytanie o oznaczanie w nowym JPK_VAT sprzedaży wysyłkowej kodem SW:
W jakich przypadkach należy stosować oznaczenie SW
Oznaczenie SW dotyczy dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy, tj. zarówno opodatkowanej w kraju, jak i w innych państwach Unii Europejskiej. Mimo obowiązku wystawiania faktur w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, wystarczy ujmowanie tej sprzedaży na podstawie dokumentu zbiorczego.
Generalnie takie liberalne podejście fiskusa i dopuszczenie różnych sposobów wykazywania tego typu transakcji bardzo mi się podoba i nie zamierzam go krytykować, przynajmniej nie na gruncie przepisów o VAT. Chciałem mieć jednak pewność, że stanowisko konsultantki KIS nie jest odosobnione, że jest podzielane również przez innych urzędników. W związku z tym zwróciłem się mailowo ze stosownym zapytaniem do Krajowej Informacji Skarbowej. Nie wdając się w szczegóły – jestem usatysfakcjonowany uzyskaną odpowiedzią, potwierdza ona też powyższy tok rozumowania (dopuszczający oba sposoby ewidencjonowania sprzedaży detalicznej dokumentowanej wyłącznie fakturą). Oto moja korespondencja z KIS, może wam się przyda w razie ewentualnego sporu z lokalnym urzędnikiem:
Pytanie:
Czy w przypadku krajowej sprzedaży detalicznej na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej dzałalności gospodarczej, która to sprzedaż nie została udokumentowana na kasie fiskalnej (bo jest z kasy fiskalnej zwolniona), ale została udokumentowana fakturami, jestem zobowiązany aby w ewidencji podatku należnego każdą fakturę pokazać w osobnym wierszu, czy też mogę ująć taką sprzedaż zbiorczo w jednej pozycji, z kodem WEW?
Odpowiedź KIS:
Identyfikator zapytania: 25934907
0110.KIZ.412.16769.2020Odpowiadając na pytanie informujemy, że oznaczenie „WEW” dotyczy m. in. czynności, które nie są udokumentowane oryginalnymi dokumentami zakupu/sprzedaży, tj. fakturą.
Sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, nieewidencjonowaną na kasie rejestrującej należy wykazać na podstawie zapisu zbiorczego oznaczanego „WEW”. Nie ma znaczenia czy transakcja została udokumentowana fakturą oraz kiedy faktura została wystawiona.
Podatnik może wykazywać taką sprzedaż na podstawie poszczególnych faktur (zamiast na podstawie zapisu zbiorczego), jeśli wybierze taki sposób.
Faktury nie podlegają oznaczeniu „FP” gdyż nie dotyczą sprzedaży zaewidencjonowanej na kasie rejestrującej.